Phương pháp viết mục tiêu bài giảng

PHƯƠNG PHÁP VIẾT MỤC TIÊU BÀI GIẢNG
THEO CHUẨN BLOOM
Nguyễn Văn Căn
Vũ Tuấn
Lương Khắc Định
Khoa CNTT – Trường T36

Tóm tắt. Bài viết giới thiệu kiến thức tổng quan về viết mục tiêu bài
giảng; kỹ thuật viết mục tiêu bài giảng được cấu trúc thành 3 phần: mục tiêu
kiến thức; mục tiêu kỹ năng và mục tiêu thái độ. Bài viết thể hiện 3 thành
phần mục tiêu này thông qua 6 cấp độ chuẩn kiến thức B.J.Bloom. Thông qua
các phân tích cấu trúc và ví dụ minh họa để tạo cho giáo viên cách xác định
mục tiêu bài giảng một cách tốt nhất.
Từ khóa: Mục tiêu bài giảng, mục tiêu kiến thức, mục tiêu kỹ năng,
mục tiêu thái độ, B.J.Bloom.
I. Giới thiệu
Một trong những hoạt động chuyên môn quan trọng của giáo viên là
biên soạn giáo trình, bài giảng, tài liệu học tập và giáo án giảng dạy. Bài viết
nàygiới thiệu những kinh nghiệm để hình thành kỹ thuật viết “Mục tiêu bài
giảng” của giáo viên. Bài viết được trình bày dựa trên kinh nghiệm bản thân
đúc rút từ 25 năm giảng dạy và có tham khảo từ một số tài liệu " Đào tạo
nghề theo năng lực thực hiện" [1], "Nghiệp vụ sư phạm dạy nghề" [2] và
một số tài liệu tiếng Anh [3], [4], [5].
Mục tiêu bài giảng chính là “đích” cuối cùng mà thầy trò đều phải
hướng tới và đạt được; nó là cơ sở để giáo viên đổi mới phương pháp giảng
dạy phù hợp với từng bài giảng, từng đối tượng và góp phần vào thành
công của tiết dạy.
Cùng với nội dung, phương pháp, mục tiêu giảng dạy là những thành tố
không thể thiếu và có quan hệ chặt chẽ với nhau trong quá trình dạy học. Một
tiết giảng hay không chỉ căn cứ vào hoạt động của thầy và trò diễn ra như thế
nào, sử dụng phương pháp và phương tiện gì, mà điều cốt yếu là sau tiết
giảng đó có đạt được mục tiêu đề ra hay không? Việc xác định không đúng
hoặc không rõ ràng mục tiêu bài giảng thì khó mà dạy hay, dạy tốt. Giáo viên
và học sinh dễ lạc vào một “rừng tri thức” mà không biết đích đến. Vì vậy,
viết đúng mục tiêu bài giảng chúng ta cần hiểu rõ bản chất của nó từ đó mới
viết đúng được.
Việc viết đúng mục tiêu còn là cơ sở để các nhà quản lý giáo dục đánh
giá được bài giảng có đạt chất lượng hay không và đạt đến mức độ nào. Mục
tiêu là căn cứ để đánh giá sau bài giảng, các mục tiêu đề ra có đạt được hay
không?
1
. Trong bài viết này phần II, trình bày những kiến thức tổng quan về
mục tiêu bài giảng. Bao gồm khái niệm, ý nghĩa và yêu cầu của viết mục tiêu
bài giảng. Các kỹ thuật viết mục tiêu được trình bày trong phần III. Các ví dụ
minh họa được sử dụng từ các học phần trong chương trình đào tạo Công
nghệ thông tin của ĐH KTHC CAND. Phần IV trình bày một số bàn luận và
kết luận.
II. Quan niệm chung về viết mục tiêu
2.1.Khái niệm về Mục tiêu bài giảng
Mục tiêu (nói chung) là kết quả dự kiến cần đạt được sau khi thực hiện
một hoạt động.
Mục tiêu dạy học là cái đích người học phải đạt được sau khi học; đó
chính là “đích” cuối cùng mà thầy trò đều phải hướng tới.
Mục tiêu bài giảng (bài dạy) có nhiều cách diễn đạt chẳng hạn như:
Mục tiêu bài giảng là kết quả mà giáo viên mong muốn người học đạt
được sau bài giảng;
Mục tiêu bài giảng “là tuyên bố về những gì người học phải hiểu rõ,
phải làm được sau bài dạy”;
Mục tiêu nói về việc người học sẽ như thế nào hoặc có khả năng làm
được gì sau khi kết thúc một bài giảng.
Như vậy, theo quan điểm “dạy học hướng vào người học” thì mục tiêu
đề ra là của người học chứ không phải của giáo viên. Vì vậy, câu tuyên bố
mục tiêu bài giảng bao giờ cũng là: Sau khi kết thúc bài học này, người
học/các em có khả năng….
2.2. Ý nghĩa của mục tiêu bài giảng
Mục tiêu dạy học nói chung và bài giảng nói

Từ khóa: viết mục tiêu, bloom, kiến thức, kỹ năng, thái độ